Hij redt 669 kinderen van de gaskamer en weet niet dat hij tussen deze mensen in zit

Het ongelofelijke verhaal van Nicholas Winton, later bekend als “Britain’s Schindler,” toont pure moed en medemenselijkheid. Deze Britse zakenman redde 669 kinderen van de Holocaust, maar pas decennia later erkenden mensen zijn heldendaad volledig. Een nieuwe film, One Life, vertelt het indrukwekkende verhaal van zijn reddingsmissie en de levens die hij redde.

De Ontmoeting met Vera Gissin 1 van de 669 kinderen

In februari 1988 vond er een emotionele ontmoeting plaats in de BBC-studio’s. Vera Gissing, een van de kinderen die Winton had gered, werd voorgesteld aan de man die haar leven redde. Met tranen in haar ogen omhelsde ze de inmiddels bijna 80-jarige Winton, die haar samen met haar zus in 1939 op de zogenoemde “Kindertransport”-trein had gezet, weg van het door de nazi’s bezette Praag. Vera, toen slechts tien jaar oud, herinnerde zich het afscheid van haar ouders als de dag van gisteren. “Ik zal nooit vergeten hoe ik mijn ouders uitzwaaide, en plotseling heel bang werd toen ik de angst op hun gezicht zag,” vertelde ze. Ze zou haar ouders nooit meer terugzien. Van de familieleden die ze achterliet, zouden er slechts drie de Holocaust overleven.

Een Geheime Heldendaad Ontdekt

Het bijzondere is dat de wereld misschien nooit had geweten van Wintons heldendaden, als zijn vrouw Grete niet op een oude koffer op zolder was gestuit. In de koffer zat een plakboek met namen en foto’s van de honderden kinderen die hij had gered. Het was Grete die ervoor zorgde dat dit verhaal bekend werd, en Winton werd uitgenodigd voor een uitzending van het BBC-programma That’s Life!. Tijdens de uitzending werd hij plotseling geconfronteerd met enkele van de kinderen die hij had gered. Een emotionele hereniging volgde, waarbij Winton ontdekte dat zijn inspanningen het leven van honderden mensen hadden gered.

Het Begin van de Reddingsmissie

Winton, de zoon van Joodse ouders uit Duitsland, was een effectenmakelaar in Londen toen hij in 1938 werd gevraagd om naar Praag te reizen om vluchtelingen te helpen. Toen hij de erbarmelijke omstandigheden zag waarin Joodse families leefden, besloot hij actie te ondernemen. In samenwerking met Martin Blake, Doreen Warriner en Trevor Chadwick startte hij een reddingsoperatie die later bekend werd als de “Czech Kindertransport”. Vanuit een hotelkamer in Praag begon hij lijsten bij te houden van kinderen die een veilige plek nodig hadden. Hij schreef brieven naar overheden en ambassades over de hele wereld, maar vrijwel iedereen wees zijn verzoeken af. Alleen Zweden en het Verenigd Koninkrijk stemden toe om een aantal kinderen op te vangen.

Terug in Londen werkte Winton ’s avonds laat door om gastgezinnen te vinden en de reisdocumenten te regelen. Het lukte hem om de benodigde £50 per kind (tegenwoordig zo’n £4.150) bijeen te krijgen, het bedrag dat de Britse overheid eiste om de kinderen op te vangen. Met grote vastberadenheid overtuigde hij families om de kinderen op te nemen en regelde hij de bureaucratische obstakels. De eerste trein met kinder vluchtelingen vertrok op 14 maart 1939 vanuit Praag, slechts één dag voor de Duitse invasie van Tsjechoslowakije. Tussen maart en augustus 1939 wist Winton in totaal acht treinen met 669 kinderen veilig naar Engeland te sturen.

Een Onvergetelijke Erfenis

In 1988, tijdens de uitzending van That’s Life!, ontdekte Winton pas echt de impact van zijn daden. Presentatrice Esther Rantzen vroeg het publiek: “Is er hier iemand die zijn leven te danken heeft aan Nicholas Winton?” Tot zijn grote verbazing stonden meer dan twintig mensen op. Deze volwassen mannen en vrouwen, die als kinderen door Winton waren gered, stonden op om hem te bedanken. Het werd een iconisch moment dat miljoenen keren werd bekeken op YouTube.

Winton’s heldendaden bleven jarenlang onbekend, zelfs voor zijn naaste vrienden. Zijn bescheidenheid en vastberadenheid maakten hem een voorbeeld van onvoorwaardelijke menselijkheid. Dankzij zijn moedige acties overleefden honderden kinderen de gruwelen van de Holocaust en kregen ze een kans op een nieuw leven.

Een man, één missie, honderden geredde levens. Nicholas Winton bewees dat één persoon echt het verschil kan maken.